Stadsgevangenis, Rotterdam
Category: architectuur, studies, utiliteitsbouwPROJECT
Stadsgevangenis 120 cellen Huis van Bewaring 48 cellen Strafrechtelijke Opvang Verslaafden 24 cellen Halfopen Inrichting voorzieningen 12.200 m2 totaal BVO uitbreiding 192 cellen totaal 12000 m2 BVODATUM
Nieuwbouw: 1996 - 2001 Studie uitbreiding 2005 Verbouwingen: 2006 - 2013OPDRACHTGEVER
Rijksgebouwendienst, Ministerie van JustitieAbout
De stadsgevangenis Hoogvliet staat op een neutraal terrein in een uitbreidingswijk van de Rotterdamse deelgemeente Hoogvliet.
In de stadsgevangenis is sprake van drie regimes voor gestraften: in het Huis van Bewaring met 120 cellen voor daders van lichte vergrijpen en in de Strafrechtelijke Opvang Verslaafden met 72 plaatsen voor drugsverslaafden voor wie een rehabilitatieprogramma van twee jaar is opgelegd. De laatste afdeling kent twee regimes: een gesloten inrichting met 48 plaatsen en een halfopen inrichting met 24 plaats- en waar arbeid buiten de gevangenis wordt verricht. De combinatie van regimes met een gescheiden logistiek stelt hoge eisen aan de organisatie van het ontwerp.
De hoofdopzet van de gevangenis gaat uit van een doorlopende ommuring met daarbinnen een kruisvormige begane grond waardoor vier hoven ontstaan, een transporthof en luchtplaatsen voor de drie regimes. Het entreegebouw met de kantoren is de enige plaats waar het complex buiten de muur treedt. Hier zijn de toegangen voor bezoekers, personeel en transport geconcentreerd. Op de begane grond van het gevangeniscomplex zijn alle voorzieningen voor arbeid, activiteiten, bezoek, diensten en opslag ondergebracht. Bij het langgerekte drie-laagse hoofdgebouw zijn dit ondermeer de ruimten voor de dagbesteding; door entree- en bezoekgedeelte en de centrale controlepost in het midden te plaatsen blijven deze per afdeling strikt gescheiden. Aan de overzijde van de entree ligt het paviljoen met sportvoorzieningen. Alle cellen bevinden zich op de twee bovenverdiepingen van het hoofdgebouw waarbij de cellen van de halfopen inrichting als één blok in de gesloten inrichting zijn geschoven. Dit principe is in de vormgeving van het gebouw zichtbaar gemaakt.
DKV heeft hiernaast een studie gedaan naar de uitbreiding van de stadsgevangenis in Hoogvliet. Er is een model ontwikkeld dat als prototype kan worden gebruikt voor grotere zelfstandige gevange- niscomplexen, gebaseerd op een herinterpretatie van de historische koepelgevangenis.Door de cirkelvorm te combineren met korte cellenvleugels ontstaat een stervorm die overzicht, daglicht en compartimentering combineert met een compact vloeroppervlak. De vleugels kunnen via de cirkelvorm worden gekoppeld tot eenheden van wisselende grootte, waardoor flexibiliteit in de groepsgrootte mogelijk is. Dit past in het nieuwe huisvestingsbeleid van Justitie, waar deze flexibiliteit wordt gebruikt om de verschillende regimes binnen de strafgevangenis, TBS en jeugdinrichtingen in één complex te kunnen combineren. Naast de langgerekte, bestaande gevangenis in Hoogvliet is een rond, stevig volume geplaatst dat als een zelfstandig gebouw gezien kan worden, terwijl de totale opzet een evenwichtige eenheid vormt.